[สาเหตุ]

ฮ่องเต้องค์ที่สามก่อนสิ้นราชวงศ์ฮั่นทรงพระนามว่า “ฮั่นเต้” ไม่มีบุตรสืบเชื้อสาย จึงไปขอลูกคนอื่นมาเลี้ยงดูเป็นบุตรบุญธรรม ต่อมาทรงสถาปนาเป็นที่รัชทายาท พระนามว่า “พระเจ้าเลนเต้” (ฮั่นหลิงตี้ 汉灵帝)

เลนเต้นั้นมิใช่เชื้อสายพระราชวงศ์ฮั่น ย่อมกล่าวได้ว่า ราชวงศ์ฮั่นนั้นสูญสิ้นจบลงที่ พระเจ้าฮั่นเต้ เลยก็ว่าได้ เมื่อเลนเต้ขึ้นครองราช ก็มิได้ตั้งตนอยู่ในธรรม ราษฎรเดือดร้อน ขันทีโกงบ้านกินเมือง อำนาจตกอยู่ในกำมือของ 10 ขันที (十常侍)

ต่อมาจึงเกิดกองกำลังรักษาปกป้องประชาชนกันเองเกิดขึ้น ก่อตั้งโดย เตียวก๊ก ซึ่งเตียวก๊กนั้นเป็นหมอชาวบ้าน รักษาฟรี ชาวเมืองเลื่อมใสจึงพากันมาฝากตัวเป็นศิษย์เตียวก๊กมากขึ้น พอมีศิษย์มากขึ้นก็ จึงได้จัดตั้งกันขึ้นเป็นกลุ่มอาสาป้องกันตนเอง เพื่อต่อสู้กับเหล่าขุนนาง โดยเรียกตัวเองว่า โจรโพกผ้าเหลืองหรือกบฏโพกผ้าเหลือง (黄巾起义 Yellow Turban Rebellion)

กองกำลังโจรโพกผ้าเหลืองนั้น เติบใหญ่ยึดหัวเมืองไปทั้งสิ้น 8 หัวเมือง เตียวก๊กได้ประกาศว่า “บัดนี้แผ่นดินจะสาบสูญฉิบหายแล้ว ผู้มีบุญจะมาเสวยสมบัติใหม่ คนทั้งปวงจงทำตามคำเทพยดาทำนายเถิด จะได้อยู่เย็นเป็นสุขพร้อมมูลกัน”

เตียวก๊ก(จางเจี่ยว 张角)  เป็นผู้นำโจรโพกผ้าเหลือง โดยมีเตียวโป้(จางเป่า张宝) และเตียวเหลียง(จางเหลียง张梁) เป็นรองผู้นำ โดยฝ่ายเมืองหลวงนำโดย โฮจิ๋น ได้ส่งให้ โลติด(หลูจื๋อ 卢植) ฮองฮูสง จูฮี เป็นแม่ทัพปราบโจรโพกผ้าเหลือง

[บทสรุป] ฝ่ายราชวงศ์ฮั่นชนะ เหล่าทหารและแม่ทัพต่างก็ได้ความดีความชอบ รวมทั้ง โจโฉ เล่าปี่ ซุนเกี๋ยน ตั๋งโต๊ะ แต่ราชสำนักในวังหลวงก็ยังอ่อนแอเช่นเคย หลังจากนั้นพระเจ้าเลนเต้ได้สิ้นพระชน เหล่าสิบขันที โฮจิ๋น ตังไทเฮา แย่งชิงอำนาจ

โดยโฮจิ๋นนั้นแต่งตั้งหองจูเปียนขึ้นมาสืบทอดราชสมบัติต่อจากพระเจ้าเลนเต้ เกิดความไม่พอใจแก่อำนาจเก่าเหล่าสิบขันที จึงเกิดศึกภายในราชสำนักขึ้น