บทกวี ชมปราสาทนกยูงทองเเดง 《铜雀台赋》

“从明后以嬉游兮，登层台以娱情。
见太府之广开兮。观圣德之所营。
建高门之嵯峨兮，浮双阙乎太清。
立中天之华观兮，连飞阁乎西城。
临漳水之长流兮，望园果之滋荣。
立双台于左右兮，有玉龙与金凤。
揽二乔于东南兮，乐朝夕之与共。
俯皇都之宏丽兮，瞰云霞之浮动。
欣群才之来萃兮，协飞熊之吉梦。
仰春风之和穆兮，听百鸟之悲鸣。
天云垣其既立兮，家愿得乎双逞，
扬仁化于宇宙兮，尽肃恭于上京。
惟桓文之为盛兮，岂足方乎圣明？
休矣！美矣！惠泽远扬。
翼佐我皇家兮，宁彼四方。
同天地之规量兮，齐日月之辉光。
永贵尊而无极兮，等君寿于东皇。
御龙旂以遨游兮，回鸾驾而周章。
恩化及乎四海兮，嘉物阜而民康。
愿斯台之永固兮，乐终古而未央！”

“ตามเสด็จประพาสไปเอย , ขึ้นหอสูงเเสนสำราญ
……………………….. , ……………………………
……………………….. , ……………………………
……………………….. , ……………………………
ริมน้ำเจียงเรื่อยไหลไปเอย , สวนอุทยานงามตระกาล
สร้างหอสูงอยู่ซ้ายขวาเอย , ชื่อหยกหลงเเละกิมฮอง*
มีสองเกี้ยวอยู่อาคเนย์ , ได้ร่วมเสพราชสมบัติ
ราชวังงามโอฬารเอย , มีเมฆคลุ้งลอยเลื่อน
……………………….. , ……………………………
……………………….. , ……………………………
……………………….. , ……………………………
……………………….. , ……………………………
……………………….. , ……………………………
เคลียคลอ งามเอย , ……………………………
……………………….. , ……………………………
ประดับฟ้าประดับหล้าเอย , แข่งเเสงตะวันจันทรา
สูงศักดิ์สง่าไร้เทียมทาน , อยู่ทนนานเป็นอมตะ
……………………….. , ……………………………
……………………….. , ……………………………
หอสูงเอยงามอยู่นิรันดร์ , สุขสันต์เอยไม่สิ้นสุด”

บทแปลไทยโดย อ.ทองเเถม นาถจำนง
ใช้ในภาพยนตร์โทรทัศน์ สามก๊ก 1994
เทียบบทไทย จีน @หลี่กว้านเผิง

******************************************

*หยกหลงคือ หยวี้หลง 玉龙 มังกรหยก
กิมฮองคือ จินเฟิ่ง 金凤 หงส์ทอง

กวีบทนี้ปรากฏในวรรณกรรมสามก๊ก ตอนที่ขงเบ้งใช้วาทศิลป์นำเอาบทกวีมาใช้ยั่วยุจิวยี่ให้ตัดสินใจทำศึกกับโจโฉ โดยขงเบ้งกล่าวกับจิวยี่ว่า “โจสิดบุตรชายโจโฉ ชื่อรองจื่อเจี้ยน มีความสามารถในการเเต่งกวี โจโฉเคยสั่งให้เขียนกวีบทหนึ่ง ชื่อว่า บทกวีชมปราสาทนกยูงทองเเดง 《铜雀台赋 ถงเชว่ไถฟู่》 ความในกวีมีความหมายว่าหากครอบครัวได้เป็นฮ่องเต้ จะเอาสองเกี้้ยวมาเคียงข้าง” จากนั้นขงเบ้งก็ท่องกวีบทนี้ให้จิวยี่ฟัง โดยวรรคที่ต้องการยั่วจิวยี่คือวรรคที่ว่า “揽二乔于东南兮 มีสองเกี้ยวอยู่อาคเนย์ 乐朝夕之与共 ได้ร่วมเสพราชสมบัติ” เมื่อจิวยี่ได้ยินว่าโจโฉคิดจะครอบครองภรรยาของตนก็โกรธยิ่งนัก เเละตัดสินใจรบกับโจโฉในศึกผาเเดง

อย่างไรก็ดี เนื้อความตรงนี้ยังสามารถตีความเป็นอย่างอื่นได้อีก เมื่อพิจารณาจากวรรคก่อนหน้าซึ่งระบุว่า

“立双台于左右兮 สร้างหอสูงอยู่ซ้ายขวาเอย
有玉龙与金凤。 ชื่อหยกหลงเเละกิมฮอง
揽二乔于东南兮，มีสองเกี้ยวอยู่อาคเนย์”

คำว่าไต้เกี้ยว ภาษาจีนคือ ต้าเฉียว 大乔 เเละเสี่ยวเกี้ยว ภาษาจีนคือ เสี่ยวเฉียว 小乔 รวมเราเรียกว่า สองเกี้ยว เอ้อเฉียว 二乔
ซึ่งคำว่า เฉียว 乔 นี้ออกเสียงพ้องกับคำว่า เฉียว 桥 ที่แปลว่า สะพาน ดังนั้นอาจตีความได้ว่า ปราสาทนกยูงทองเเดงมีสองสะพานทอดอยู่นั่นเอง เเต่ขงเบ้งท่องออกมาเพื่อหมายให้จิวยี่เข้าใจว่าคือสองเกี้ยว (เอ้อเฉียว 二乔) ซึ่งหนึ่งในนั้นคือเสี่ยวเกี้ยว (เสี่ยวเฉียว 小乔) ซึ่งเป็นภรรยาของตน นับว่าเป็นอีกกลยุทธ์ที่วรรณกรรมระบุไว้อย่างลึกซึ้ง