ยุทธศาสตร์หลงจง คือยุทธศาสตร์ที่ขงเบ้งเสนอเเก่เล่าปี่เมื่อครั้งที่เล่าปี่เดินทางไปเยือนกระท่อมขงเบ้งเพื่อเชิญออกมาช่วยคิดอ่านวางแผน ยุทธศาสตร์นี้เป็นการวางแผนช่วยเหลือเล่าปี่ให้มีที่มั่นเเละเพื่อให้ก่อเกิดสถานภาพสามเส้าค้ำยันกันเป็นสามก๊กเพื่อคิดการใหญ่ต่อไป

เนื้อความในยุทธศาสตร์ ความว่า

“ตั้งแต่ตั๋งโต๊ะก่อเหตุขึ้นแล้ว เหล่าขุนศึกต่างแก่งแย่ง กำลังโจโฉด้อยกว่าอ้วนเสี้ยว แต่กลับเอาชนะอ้วนเสี้ยวได้ เพราะฟ้าให้โอกาสและอาศัยปัญญากุนซือ โจโฉมีกำลังพลนับร้อยหมื่น ใช้ราชโองการบีบขุนศึก ท่านไม่ควรเข้าปะทะโดยตรง ซุนกวนครองแคว้นกังตั๋งมาสามชั่วคน ชัยภูมิที่มั่นดี ควรผูกพันธมิตร ไม่ควรคิดปราบเขา เกงจิ๋วเหนือมีแม่น้ำ ใต้จรดทะเล ติดกับง่อก๊กและปาจ๊ก คือแหล่งยุทธภูมิ ไม่เก่งรักษาไม่ได้ นี่เป็นสิ่งที่ฟ้าประทานให้ท่าน หรือท่านไม่คิดยึดเกงจิ๋วเอาไว้ ทางประจิมก็ติดกับเอ๊กจิ๋ว เส้นทางกันดาร พื้นที่กว้างขวางอุดมสมบูรณ์ ฮั่นโกโจเคยใช้เป็นฐาน ตอนนี้เล่าเจี้ยงอ่อนแอ แม้คนมากก็จริง แต่เมื่อเจ้านายไม่ดี คนย่อมหาเจ้าใหม่เป็นของธรรมดา ตัวท่านก็เป็นเชื้อพระวงศ์ ชื่อเสียงคุณธรรมเลื่องลือนัก หากชุบเลี้ยงผู้กล้าและนักปราชญ์ และยึดครองทั้งเกงจิ๋วและเอ๊กจิ๋ว ป้องกันตัวไว้ ผูกมิตรชาวหยง เกลี้ยกล่อมชาวอี๋ ร่วมมือซุนกวน ปกครองให้ดี รอเหตุการณ์เปลี่ยนแปลง ค่อยให้ขุนพลเอกยกทัพจากเกงจิ๋วรุกเข้าลกเอี๋ยง ตัวท่านนำกองทัพเอ๊กจิ๋วรุกเข้าจิ๋นฉวน ราษฎรก็จะคอยต้อนรับกองทัพท่านขุนพล หากทำตามนี้การใหญ่จะสำเร็จ ราชวงศ์ฟื้นฟู ท่านคิดบรรลุการใหญ่ ฟ้ามอบโอกาสให้โจโฉ ซุนกวนได้ชัยภูมิดี ส่วนท่านได้ครองใจคน จะสามารถยึดเสฉวน ๕๔ เมือง โดยการยึดเกงจิ๋วก่อน แล้วค่อยขยายไปที่เสฉวนค้ำจุนเป็นฐานมั่นคง จากนั้นค่อยยึดตงง้วน ”

จากบทแปลภาพยนตร์โทรทัศน์ เรื่อง สามก๊ก 1994

ฉบับ เจ้าพระยาพระคลัง(หน)
อันแผ่นดินเกิดจลาจลทุกวันนี้ก็เพราะตั๋งโต๊ะนั้นเป็นต้น ฝ่ายโจโฉเล่า ที่ซ่องสุมทหารทั้งปวงแล้วยกไปกำจัดอ้วนเสี้ยวได้นั้นใช่ว่าจะสำเจ็จด้วยกำลังทหารมากก็หาไม่ ทหารโจโฉน้อยกว่าอ้วนเสี้ยวอีกแลอาจสามารถทำการใหญ่หลวงสำเร็จได้ทั้งนี้เพราะปัญญาแลความคิดของตัว ถึงมาตรว่าโจโฉเป็นคนชั่ว มิได้มีกตัญญูต่อพระเจ้าเหี้ยนเต้ คิดอ่านกระทำการหยาบช้าถึงเพียงนี้แล้วก็ดี ก็ยากที่จะกำจัดโจโฉได้โดยง่าย ฝ่ายซุนกวนอันเป็นเจ้าเมืองกังตั๋งเล่า ถึงมีกำลังน้อยก็เสมือนมีกำลังมาก ด้วยอาณาประชาราษฎรรักใคร่เป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน ท่านอย่าพิ่งประมาทแก่ซุนกวน ควรที่จะรักใคร่เป็นไมตรีต่อกัน อันเมืองเกงจิ๋วนั้นเล่าก็เป็นเมืองหน้าศึก เหมือนศัตรูมีอยู่รอบทั้งสี่ด้าน ถ้าผู้ใดมีสติปัญญาสามารถก็จะรักษาได้ แลเมืองนี้นานไปก็จะได้แก่ท่าน แลเมืองเสฉวนเล่าก็เป็นหัวเมืองใหญ่ มั่งคั่งไปด้วยทรัพย์สมบัติเป็นอันมาก แลครั้งพระเจ้าฮั่นโกโจก็ตั้งตัวได้ในเมืองนั้นก่อน บัดนี้เล่าเจี้ยงเจ้าเมืองเสฉวนเป็นคนโลเลอยู่หาแน่นอนไม่แล้วก็มิได้อารีรอบคอบที่จะปลูกเลี้ยงทหาร ถึงจะมีสมบัติดังเมืองฟ้าก็นับวันจะสาบสูญ บัดนี้ทหารทั้งปวงก็คอยทีจะเอาใจออกห่างอยู่ ตัวท่านก็เป็นเชื้อพระวงศ์พระเจ้าเหี้ยนเต้ แล้วประกอบไปด้วยสติปัญญาอันรอบคอบ ถ้าจะคิดเอาเมืองเกงจิ๋วแล้ว เมืองเสฉวนก็จะได้โดยง่าย แต่ทว่าได้แล้วจงทำไมตรีให้รอบคอบต่อหัวเมืองทั้งปวง อันซุนกวนนั้นก็จะได้เป็นที่พำนักของท่านไปจะได้ตั้งทำนุบำรุงทหารให้พร้อมมูล ถ้าเห็นแผ่นดินระส่ำระสายแล้วเมื่อใด ก็จะได้คิดอ่านทำการสืบไปได้สะดวก ฝ่ายอาณาประชาราษฎรทั้งปวงก็จะมีใจรักใคร่ท่านเป็นอันมาก ซึ่งท่านมาความปรารถนาจะให้ช่วยทำนุบำรุงนั้น ข้าพเจ้าก็สั่งสอนให้ได้ตามสติปัญญาแต่เพียงนี้ แม้ท่านมีความอุตส่าห์กระทำตามถ้อยคำของข้าพเจ้าก็จะสำเร็จตามความปรารถนา ถ้าท่านมีความอุตส่าห์พยายามคิดอ่านทำการได้เมือวงเสฉวนนี้แล้ว ก็จะได้เป็นใหญ่สมความปรารถนา

ฉบับ สมบูรณ์ (วิวัฒน์ ประชาเรืองวิทย์)
ตั้งแต่ตั๋งโต๊ะก่อการกบฏ เหล่ายอดบุรุษทั่วทั้งแผ่นดินต่างลุกฮือขึ้น อำนาจอิทธิพลโจโฉยังมิอาจเทียบเท่าอ้วนเสี้ยวแต่บรรลุผลสามารถพิชิตอ้วนเสี้ยวได้ ทั้งนี้มิใช่ลิขิตด้วยสวรรค์แต่อยู่ที่แผนการของคนเราทั้งสิ้น บัดนี้โจโฉมีกองทัพอันเกรียงไกรประกอบด้วยผู้คนร้อยหมื่น บีบบังคับจักรพรรดิเพื่อบัญชาบรรดาจูโฮ้ว ด้วยความสัตย์จริง ข้าฯเห็นว่ายังมิบังควรต่อสู้ช่วงชิงกับโจโฉ ฝ่ายซุนกวนนั้นยึดครองได้แคว้นกังตังผ่านมาถึงสามชั่วคน ก๊กนี้มีทำเลสำคัญในทางยุทธศาสตร์ประชาราษฏร์ล้วนสนับสนุนเป็นอย่างดี จึงควรมีสัมพันธไมตรีเอาไว้เป็นฐานสนับสนุนและมิควรมุ่งหวังพิชิต ส่วนแคว้นเก็งจิวนั้นทิศเหนือยึดครองถึงเมืองฮั่นอู ล้วนได้ประโยชน์มากมายทางทะเลใต้ ด้านทิศตะวันออกมีพื้นที่ติดต่อกับแคว้นหัวเมืองโง้ว ทางทิศใต้ชายแดนติดต่อกับแคว้นปาจ๊วก (เสฉวน)เป็นพื้นที่ควรใช้ทำสงคราม แม้นมิใช่เจ้านายที่เข้มแข็งย่อมมิสามารถรักษาแคว้นนี้ได้ ทั้งนี้แต่เริ่มแรกสวรรค์ได้เอื้ออำนวยประโยชน์ให้ท่านเจียงกุน ท่านเจียงกุนมีใจต้องการแคว้นนี้หรือไม่ ส่วนเมืองเอี๊ยะจิว (ชื่อเมืองเสฉวน) มีชัยภูมิอันทุรกันดาร พื้นที่อุดมสมบูรณ์เป็นพันลี้ ดั่งประเทศเมืองสวรรค์ เกาโจ๊ว(เล่าปัง) ได้อาศัยเหตุผลเหล่านี้สร้างรากฐานขึ้นสู่เป็นองค์จักรพรรดิ บัดนี้เล่าเจียง(เจ้าเมืองเสฉวน)อ่อนแอ ประชาราษฎร์ร่ำรวยประเทศมั่งคั่ง แต่มิได้เอาใจใส่ทำนุบำรุงบรรดาผู้มีสติปัญญา ต่างคำนึงต้องการได้เจ้านายผู้ประเสริฐในเมื่อท่านเจียงกุนเป็นผู้สืบสายเชื้อพระวงศ์ มีสัตยธรรมโด่งดังทั่วสี่ทิศทะเล โดยสรุปต้องรวบรวมยอดเหล่ายอดบุรุษ ทั้งใคร่ครวญต้องการนักปราชญ์ประดุจผู้กระหายน้ำ ถ้าแม้นว่าล่วงล้ำยึดครองได้เมืองเก็งจิว เอี๊ยะจิว ทำการป้องกันแถบภูเขาที่สูงชัน ด้านทิศตะวันตกประนีประนอมสันติกับพวกฮวน ทางทิศใต้เอาอกเอาใจพวกเผ่าอี๊และเผ่าอ๊วก ทางภายนอกผูกไมตรีกับซุนกวนด้านภายในให้อแก้ระเบียบบริหารราชการบ้านเมืองให้ดี รอให้เผ่นดินเกิดการเปลี่ยนแปลง จึงจะบัญชานายพลชั้นพิเศษนำทหารเมืองเก็งจิวออกทางเมืองอ้วนเซี้ย ตัเมืองลกเอี๊ยง ท่านเจียงกุนควบคุมทหารเมืองเอี๊ยะจิวออกทางเมืองชิ่งชวง ไหนเลยบรรดาประชาราษฎร์จะไม่จัดเตรียมข้าวใส่ตระกร้าทั้งน้ำท่ามาต้อนรับเจียงกุน ตามที่ข้าฯได้กล่าวมานี้ล้วนด้วยความสุจริตใจ และถ้าปฏิบัติได้ตามนี้ กิจกรรมใหญ่ก็คงสำเร็จ ราชสำนักฮั่นต้องเจริญรุ่งเรืองเป็นแน่ ตามที่ข้าฯเหลียงวางแผนเสนอท่านเจียงกุน ก็แล้วแต่ท่านเจียงกุนจะดำเนินแผนการอย่างไร นี่เป็นแผนที่แคว้นเสฉวนมีห้าสิบสี่หัวเมือง ท่านเจียงกุนต้องการสร้างกิจกรรมอันยิ่งใหญ่ ด้านทิศเหนือต้องยอมให้โจโฉได้อาศัยสวรรค์เอื้ออำนวย ด้านใต้ต้องยอมให้ซุนกวนที่อาศัยได้ประโยชน์จากทำเลชัยภูมิ ท่านเจียงกุนควรต้องอาศัยได้น้ำใจคนให้เกิดสันติสุข ต้องยึดเมืองเก็งจิวเอามาเป็นบ้านสร้างฐานกำลังก่อน ภายหลังจึงยึดแคว้นเสฉวน ก่อสร้างฐานกำลังให้มีอิทธิพลเป็นกระถางธูปสามขา ภายหลังจึงวางแผนพิชิตตงง้วน

ฉบับ แปลใหม่ (วรรณไว พัธโนทัย)
นับแต่ตั๋งโต๊ะเป็นกบฏ ทรยศแผ่นดินเสียแล้ว ทั่วทั้งฟ้าก็เกิดคนดีมีฝีมือขึ้นมามากมาย เดิมกำลังของโจโฉนั้น จะเปรียบด้วยอ้วนเสี้ยวหามิได้ แต่ก็ยังสามารถปราบปรามอ้วนเสี้ยวให้พ่ายแพ้ไป นี่แสดงให้เห็นว่า ความสำเร็จใช่จะอยู่ที่กำลังเพียงอย่างเดียวก็หามิได้ หากอยู่ที่สติปัญญาความสามารถของคนเราเป็นใหญ่ ทุกวันนี้ โจโฉมีกำลังนับล้าน สามารถอ้างพระราชโองการขององค์เทพบุตรบังคับบัญชาขุนนางทั้งปวงทั่วทั้งแผ่นดินได้ ข้อนี้เราสู้เขามิได้ ส่วนซุนกวนนั้น ตั้งหลักปักฐานอยู่ที่กังตั๋งถึง ๓ ชั่วคนแล้ว มาตรว่าถูมิประเทศไม่เป็นใจ แต่เพราะมีประชาชนพลเมืองเป็นกำลังอันเข้มแข็ง เราจึงควรอาศัยเป็นกำลังหนุน ไม่ควรกำจัดเขาเสีย อันแคว้นเกงจิ๋วนั้นเล่ามีแม่น้ำเหมี่ยนกั้นอยู่ด้านเหนือ ด้านตะวันออกก็มีพรมแดนติดกับอาณาจักรง่อ ด้านตะวันตกแผ่ไปจนถึงอาณาจักรปาและจก ผลประโยชน์ของแคว้นเกงจิ๋วทั้งหมดอยู่ใต้แม่น้ำหั่นและเหมี่ยน นี่เป็นอาณาบริเวณซึ่งต้องสัประยุทธ์กันต่อไป ใครยึดที่ตรงนี้ได้ ก็จะได้ที่มั่นอันเข้มแข็งปลอดภัย ท่านเห็นด้วยกับข้าพเจ้าหรือไม่ ส่วนแคว้นเอ๊กจิวนั้น เป็นเขตแดนสำคัญ เป็นที่อันอุดมสมบูรณ์มีอาณาเขตกว้างขวาง เป็นเมืองที่ฟ้าประธานให้โดยแท้ พระเจ้าโกโจจึงตั้งราชวงศ์หั้น ณ ที่นี้ ก่อนอื่นทุกวันนี้เล่าเจี๋ยงผู้ว่าราชการแคว้นเอ๊กจิ๋วเป็นคนโง่เขลาเบาปัญญาไร้ความสามารถ แต่ประชาชนพลเมืองมีความจงรักภัคดีต่อราชวงศ์หั้น แผ่นดินก็อุดมสมบูรณ์ เล่าเจี๋ยงหารู้ที่จะปกครองบ้านเมืองให้เจริญยิ่งๆขึ้นไปได้ เหล่าทหารผู้มีกำลังความสามารถ อยากจะหานายที่ชาญฉลาดมาปกครอง ท่านขุนพลก็เป็นกระเพาะ ความจงรักภัคดีของท่านระบือไปทั่วทั้งสมุทร ซึ่งท่านปรารถนาจะได้คนดีมีวิชาไว้เป็นพวก ก็จงเข้าครอบครองเกงจิ๋วและเอ๊กจิวไว้เป็นที่มั่นให้จงดี เอาพวกอี๋และพวกจิงเป็นกำลังแล้วจงผูกไมตรีกับพวกหยงทางด้านตะวันตก พวกอวดกับพวกอี๋ทางด้านใต้ เข้าร่วมกับซุนกวน ทำนุบำรุงทหารให้เข้มแข็งพร้อมมูล รอเวลาใต้ฟ้าระส่ำระสายวุ่นวายเมื่อใดจงให้นายทหารผู้สามารถคนใดคนหนึ่งนำทัพเกงจิ๋วเข้าหักเอาเมืองอ้วนเสียกับลกเอี๋ยง ส่วนตัวท่านนั้นจงนำทการเอ๊กจิวเข้าหักเมืองฉวินชวน อาณาประชาราษฎร์ทั้งมวลซึ่งมีใจรักใครท่านเป็นอันมากอยู่แล้ว จะมิยินดีต้อนรับท่านหรือ การก็จะสำเร็จประสงค์แน่แท้ นี่คือความคิดสติปัญญาของข้าพเจ้า ที่ขอมอบให้ท่านพิจารณา นี่เป็นแผนที่หัวเมืองต่างๆ ในเสฉวน ห้าสิบสี่แห่ง หากท่านคิดการใหญ่ในภายหน้าหมายให้สำเร็จ ด้านเหนือควรปล่อยให้โจโฉปกครองต่อไปก่อน ด้านใต้ก็ให้ซุนกวน ส่วนท่านยึดเอาแคว้นเกงจิ๋วเป็นที่พักพิงสร้างความนิยมแก่ประชาชนไปเรืิ่อยๆ แล้วจึงเข้ายึดเสฉวนเป็นที่มั่น เพื่อแผ่ขยายอำนาจออกไปหลังจากนั้น จึงค่อยเข้าปราบปรามหัวเมืองบริเวณที่ราบตอนกลาง

ฉบับ หนังสือ ๑๐๑ คำถสามสามก๊ก
นับตั้งแต่ตั๋งโต๊ะ (ต่งจั่ว) เผด็จการเป็นต้นมา ผู้แกล้วกล้าต่างตั้งตัวเป็นใหญ่ไปทั่ว ผู้ที่ยึดครองได้ไม่กี่เมืองมีมากนับไม่ถ้วนโจดฉเมื่อเทียบกับอ้วนเสี้ยว ชื่อเสียงด้อยกว่า กำลังทหารน้อยกว่า แต่โจโฉกลับชนะอ้วนเสี้ยว มิใช่เพราะโอกาสดีเท่านั้น แต่เป็นผลมาจากสติปัญญาทางการเมืองอันสูงส่ง ขณะนี้โจโฉมีไพร่พลร้อยกว่าหมื่น อีกทั้งเชิดฮ่องเต้เป็นหุ่นบังคับบัญชาหัวเมืองทั้งปวง ไม่อาจต่อสู้ชิงชัยด้วยได้ ส่วนซุนกวนยึดครองเมื่องกังตั๋งมาตั้งแต่พ่อและพี่ถึงสามชั่วคนแล้ว กังตั๋งชัยภูมิดี ราษฎรจงรักสามัคคี คนเก่งเรืองปัญญาได้ทำงานสำคัญ เราผูกมิตรด้วยได้ แต่จะยึดครองไม่ได้ เก็งจิ๋วด้านเหนือคุมแม่น้ำฮั่นกับแม่น้ำเหมี่ยนสองสาย ทรัพยากรธรรมชาติอุดมสมบูรณ์ ตะวันออกเชื่อมต่อเมืองง่อกุ๋น (อู๋จวิ้น-มณฑลเจียงซู) และเมืองห้อยเข (ไคว่จี-มณฑลเจ้อเจียง) ตะวันตกทะลุไปถึงปาและจ๊ก (สู่) ทั้งสองเมือง (คือมณฑลเสฉวน) เก็งจิ๋วจึงเป็นยุทธศาสตร์สำคัญที่นักการทหารต้องแย่งชิงกัน แต่เล่าเปียวไม่มีกำลังความสามารถที่จะปกครองได้ เป็นดินแดนที่สวรรค์ส่งมาช่วยท่านขุนพล (เล่าปี่) มณฑลเอ๊กจิ๋วนั้นชัยภูมิคับขันเข้าตียาก พื้นที่อุดมสมบยูรณ์กว้างใหญ่ เป็นปัจจัยทางธรรมชาติที่ดีเยี่ยมองค์ปฐมวงศ์ฮั่นโกโจ (ฮั่นเกาจู่) อาศัยถิ่นนี้เป็นที่มั่นจึงตั้งตัวเป็นกษัตริย์สำเร็จ เล่าเจี้ยง (หลิวจาง) ข้าหลวงมณฑลเอ๊กจิ๋วเป็นคนขลาดเขลาเบาปัญญา เตียวฬ่อ (จางหลู่) ยึดครองฮันต๋ง (ฮั่นจง) อยู่ทางเหนือ ผู้คนมากทรัพยากรอุดม บ้านเมืองเข้มแข็งรุ่งเรือง แต่ตัวเขาไม่รู้จักรักประชาชน ผู้มีปัญญาความสามารถทั้งหลายต่างคิดอยากได้ประมุขผู้ประเสริฐปรีชาท่านขุนพลเป็นเชื้อสายกษัตริย์ราชวงศ์ฮั่น ความกล้าหาญเสียสละและเกียติคุณอันน่าเชื่อถือขจรขจายไปทั่วแผ่นดิน หากท่านยึดเก็งจิ๋วและเอ๊กจิ๋วสองมณฑลนี้ไว้ อาศัยชัยภูมิที่เข้าตียากตั้งมั่นอยู่ ผูกไมตรีกับชนชาติส่วนน้อยทางตะวันตกและใต้ จัดการปกครองภายในให้ดี หากสภาวการณ์ในแผ่นดินเปลี่ยนแปลง ค่อยให้แม่ทัพคนหนึ่งยกทัพออกจากเก็งจิ๋ว ตีผ่านเมืองลำหยง (หนันหยาง) ไปถึงลกเอี๋ยง (ลั่วหยาง) ส่วนตัวท่านขุนพลยกทัพออกจากเอ๊กจิ๋วเข้าตีฉินชวน จะมีราษฎรคนไหนกล้าไม่ยินดีต้อนรับท่าน หากเป็นดังแผนนี้การปราดาภิเษกก็จะสำเร็จ อำนาจของราชวงศ์ฮั่นก็จะกลับฟื้นคืนมา

ref : สามก๊ก 1994 三国演义, สามก๊กสามมิติ